در هرصنعت که قطعات و اتصالات با دقت بالا اهمیت زیادی دارد پیچ ها مهم ترین نقش را در این اتصالات برقرار می کنند. یکی از رایج ترین پیچی که مشاغل مختلف از آن استفاده می کنند، پیچ استوانه یا به انگلیسی Cylindrical Screw است و از کاربرد آن می توان در تمامی پروژه ها و مصارف خانگی و حتی صنعتی نام برد. بدین دلیل شناخت و آگاهی از انواع مدل، جنس و نوع آلیاژ، سایز ها و حتی شکل ظاهری آن بدلیل پرمصرف بودنش اهمیت دارد . در این مقاله همراه تکنو پیچ نوین باشید تا با انواع پیچ استوانه ای و کاربرد های آن در دسته های مختلف آشنا شوید.
ویژگی و کاربرد پیچ استوانه
باارزش ترین نکته ای که در پیچ ها وجود دارد، میزان کاربرد و امکان استفاده از پیچ در صنایع مختلف است که هرچقدر پیچ بتواند در وسایل و حوزه های متفاوتی بکارگرفته شود ارزش زیادی خواهد داشت. این دقیقا یکی از مزایای پیچ استوانه است که از صنایع تا ابزار های کار روزانه که بسیار در روزمره با آن ها سروکار داریم وجود دارد.
اینگونه پیچ ها برخلاف پیچ های شش گوش و آلن، معمولا ظاهری ساده با سر استوانه ای معمولی یا گل پهن دارند و از لحاظ شکلی دارای ویژگی هایی هستند.
- سر استوانه شکل : چنین پیچ هایی با سر دایره ای شکل شبیه به استوانه تشکیل شده اند و بدون زوایا و کاملا صاف هستند.
- شیار آلن : در بعضی نوع از این پیچ ها ( مثل پیچ های DIN 912 ) یک سوراخ شش ضلعی وجود دارد که توسط آچار آلن باز و بسته می شود، پیچ های آلن سر استوانه ای بدین شکل وجود دارند.
- بدنه رزوه دار : بدنه به طور کامل یا نیمه کامل رزوه شده است و رزوه ها با استاندارد متریک روی بدنه قرار گرفته اند.
- فاقد گل پیچ بیرونی : به دلیل اینکه پیچ ها تنها با شیار های دو سو و چهارسو داخل سر پیچ باز و بسته می شوند، فاقد ضلع بیرونی جهت باز شدن با پیچ گوشتی هستند.
متریال و رنگ ظاهری
همانگونه که مطلع هستید پیچ های استوانه ای ویژگی های ظاهری تقریبا متمایزی نسبت به دیگر پیچ ها دارند، این تفاوت در متریال و رنگ ظاهری نیز پدیدار است، اما این تفاوت در متریال و رنگ نسبت به ویژگی های ظاهری آنقدری زیاد نیست که درموردش جای بحث قرار داشته باشد ولی نگاهی کلی به این تفاوت ها داشته باشیم.
- جنس پیچ : فولاد آلیاژی، استنلس و آهن سخت کاری شده
- رنگ مرسوم : فسفاته، سیاه، نقره ای، گالوانیزه سرد یا گرم.
دو مورد ذکر شده در اغلب جنس هایی که وارد می شوند یا در تولیدی ها ایجاد می شوند وجود دارد. به همین دلیل تفاوت در متریال و رنگ ظاهری بسیار رواج نیست و اگر قبلا با سایر پیچ ها کار کرده باشید رنگ و متریال این پیچ ها نیز برایتان ممکن است تازگی نداشته باشد.
استاندارد های رایج پیچ استوانه
هدف از شناخت استاندارد ها، کسب اطلاع از تولید و شناسایی پیچ استوانه است که علاوه بر شناسایی، باعث می شود راحتتر بتوانید انتخاب صحیح هنگام دریافت این پیچ را داشته باشید. همچنین برای تطابق با نقشه های فنی و نیاز های صنعتی هم ضرورت دارند.
استاندارد DIN 912
رایج ترین استاندارد این پیچ ها DIN 912 است که معادل همان پیچ آلن سر استوانه است و در بازار پیچ و مهره با این عنوان شناخته می شود. ویژگی هایی که پیچ با استاندارد فوق دارد :
- گل استوانه ای بلند با حفره آلن
- مناسب برای بکارگیری در فضاهای محدود
- جنس بدنه معمولا از فولاد آلیاژی است
استاندارد DIN 7984
این استاندارد پس از آلن سر استوانه ای، یکی دیگر از استاندارد های پرکاربرد در بازار است و متعلق به استوانه سرکوتاه می باشد. در بازار ایران این استاندارد را تنها برای این پیچ و با جنس آهن سخت کاری شده بکار می برند.
تمامی این استاندارد ها بدین دلیل گفته شد که هنگام خرید بتوانید انتخاب منطقی و مشابه خواسته خود را داشته باشید، زیرا در بازار استفاده از DIN ها در تهیه پیچ رایج تر است و کسب اطلاع از این استاندارد ها نوعی نیاز الزامی محسوب می شود.
مطالعه بیشتر : استاندارد های مهم در پیچ استوانه
انواع پیچ استوانه براساس شکل و کاربرد
صنایع تولیدکننده پیچ و مهره، پیچ های استوانه ای را محدود به یک طرح نکرده اند و با ایجاد دسته های مختلفی از چنین پیچی باعث شده اند در سطح بازار و فروشنده های این ابزار، شما مدل و طرح های مختلف استوانه ای شکل را ببینید.
ممکن است فکر کنید که وجود طرح زیاد و متفاوت از یک مدل باعث سردرگمی شما هنگام انتخاب می شود ولی اینطور نیست زیرا هنگام طراحی و تولید این پیچ ها به این مورد نیز دقت شده و مدل ها از لحاظ ظاهری و عملکرد تفاوت آنچنانی برای شما نخواهند داشت.
پیچ های استوانه ای در بازار به دو طرح گل پهن و معمولی تفکیک شده اند که از نظر جزئیات ظاهری دارای یکسری تفاوت ها هستند که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
پیچ استوانه معمولی
این نوع از پیچ ها بدین دلیل معمولی نامیده شده که با رعایت ظاهر استوانه ای و تمام رزوه، معیار های معمول و عادی پیچ های استوانه ای را دارا می باشد و جز عادی ترین نوع پیچ این دسته است. به دلیل معمولی بودن ویژگی و ظاهر آن، در وسایل های زیادی از این دسته پیچ که به شکل های دوسو یا چهارسو و ترکیب دوسو چهارسو یافت می شوند استفاده می شود.
به جرعت می شود گفت که همین الان میتوانید دور و اطراف خود را نگاه کنید و حداقل یک وسیله که توسط استوانه معمولی نگهداری شده را خواهید دید.
پیچ استوانه گل پهن
این نوع پیچ برخلاف استوانه معمولی، گل آن درشت و قطور میباشد به همین دلیل به آن استوانه گل پهن گفته می شود که البته ویژگی ظاهری آن نسبتا نزدیک به پیچ DIN 912 است اما در گل آن جهت مهار و بستن پیچ از سر دوسو و گاها چهارسو استفاده شده است. قطر درشت گل آن نیز باعث شده تا هنگم مهار با پیچ گوشتی قطعه آسیب زیادی نبیند و در برابر باز و بسته شدن ها روی سطح پیچ خراش ایجاد نشود
استوانه گل پهن به طور معمول چه در واردات و چه در تولید داخل با آهن سختکاری شده تولید و پخش می شود. از مزایای این پیچ به موارد زیر نیز میتوان اشاره کرد :
- جلوگیری از آسیب قطعه هنگام بستن
- توزیع بیشتر فشار در سطح کار
- عدم نیاز به آچار آلن جهت نصب یا بازکردن پیچ
این نوع از پیچ عموما کاربرد کمتری نسبت به استاندارد معمولی دارد، چونکه از قطر بیشتری استفاده می کند، همچنین ممکن است در بیشتر مصارف انتخاب با استوانه معمولی باشد.
کاربرد پیچ استوانه‌ای در صنایع مختلف
این نوع پیچ علاوه براینکه دارای دو مدل مختلف با ظاهر متفاوت است، در حوزه های مختلفی از صنعت ماشین سازی گرفته تا استفاده های کوچک و خانگی نقش دارد.
از بیشترین کاربرد پیچ استوانه در صنایع گوناگون می توان به صنعت هایی همچون، خودروسازی، ساخت دستگاه های صنعتی، شرکت های نفت و گاز، پتروشیمی ها و ابزارآلات روزمره اشاره کرد که درهریک از این زمینه های کاری به شکل متفاوتی ایفای نقش میکند.
یکی دیگر از صنایعی که بسیار طرفدار این دسته از پیچ ها هستند حوزه ساخت و ساز ساختمانی است، این حوزه بدلیل استفاده از پیچ در بخش های مختلفی همچون، سیستم های تاسیساتی، نصب پروفیل ها و سایر موارد استفاده از استوانه ای های گل پهن و گل معمولی را برای مهندسین فراهم می آورد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله کاربرد پیچ استوانه ای در صنایع ساختمانی از طریق لینک قرار گرفته مراجعه کنید.
صنعت خودروسازی
صنعت خودروسازی از حساس و دقیق ترین صنعت جهانی می باشد، که ایمنی، مونتاژ و کیفیت اهمیت بالایی در آن دارد. پیچ استوانه ای با دارا بودن طراحی خاص و محکم، یکی از ابزارهایی است که در این صنعت به اشکال مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
بسیاری از شرکت ها از این پیچ جهت بستن موتور و قطعات کاپوت خودرو، داشبورد داخلی و لوازم الکتریکی ماشین و حتی سیستم ترمز به دلیل پخش و تقسیم فشار، حفظ بار تعادل و همچنین مقاومت بالا در لرزش از پیچ های نوع استوانه استفاده می کنند.
همچنین آسانی در باز و بسته نمودن مکرر پیچ بدون آسیب دیدن رزوه برای امور های بازرسی و سرویس های دوره ای یکی از دلایل انتخاب این نوع از اتصال دهنده ها می باشد.
صنایع پتروشیمی، نفت و گاز
حوزه هایی همانند صنایع پتروشیمی و شرکت نفت بسیار پرفشار هستند و پیچ و مهره های بکار رفته در آنجا باید از مقاومت و استحکام بالایی مقابل فشار ها برخوردار باشد. پیچ های استوانه ای به علت طراحی دقیق و ساختار مقاوم، از اصلی ترین گزینه ها برای بکارگیری در چنین محیط هایی محسوب می شوند.
در این صنعت ها چنین پیچ هایی برای اتصال در خطوط لوله فشار بالا، شیرآلات، اتصالات فلنجی و تجهیزات پالایشگاهی بکارگیری می شود. مقاومت بالای استوانه ای در برابر فشارها، زنگ زدگی و دمای شدید آن هارا برای استفاده در چنین محیطی ایده آل کرده است.
همچنین در پروژه‌های بزرگ نفت و گاز که ایمنی و عدم نشتی حائز اهمیت است، انتخاب نوع پیچ و استاندارد استفاده شده برای آن، بر اساس دستورالعمل‌های بین‌المللی مانند ASTM، DIN و ISO انجام می‌شود.
صنعت برق و الکترونیک
در صنعت برق و الکترونیک، دقت، ایمنی و استحکام در اتصالات، اهمیت بسیار زیادی دارد. پیچ‌های استوانه‌ای به‌دلیل طراحی مینیمال، رزوه کاری یکنواخت و قابلیت نصب آسان، از پراستفاده ترین پیچ های این صنعت محسوب میشوند.
این مدل از پیچ برای نصب تابلو های برق، اتصال قطعات الکترونیکی به سطح پلاستیکی یا فلزی و همچنین تجهیزات مخابراتی و گاها سیستم های توزیع برق بکارگیری می شوند. همچنین سایز های کوچک تر پیچ استوانه در برد های الکترونیکی و ماژول های حساس استفاده می شود.
خلاصه مطلب
پیچ های استوانه مدل های متفاوتی دارند، معمولی و گل پهن دو نوع مختلف این پیچ هستند که هرکدام ویژگی ظاهری و مزایای جداگانه خود را دارند، به طور عادی از دیدگاه کاربرد، پیچ استوانه معمولی استفاده بیشتری نسبت به گل پهن به علت هم نیاز بودن با بسیاری از متریال ها و سایز ابزار ها است. به طوری که هم اکنون در اطراف شما ممکن است این متصل کننده های ریز که در سه نوع دوسو، چهارسو و ترکیب دوسو چهارسو وجود دارند بکار گرفته شده باشد. اگر سوال یا انتقادی از محتوای مطلب دارید می توانید در بخش دیدگاه ها برایمان ارسال کنید تا با نظرات ارزشمندتان خود را در این مطلب آموزشی یاری دهیم